Yeme Bozuklukları ve Sebepleri

SoruCevap

Yeni Üye
Çözümler
1
Tepkime
57
Yaş
36
Coin
256,936
Yeme bozuklukları özellikle son 20-30 yıl içinde daima olarak artış göstermektedir. Bayan, erkek, çocuk, yetişkin, ergen, kısaca herkeste ve bireylerin her periyodunda yeme bozukluğu görülebilmektedir. Bilhassa medyanın tesiriyle bir arada bayanın ince görünümünü kabul eden, erkeğin ise daha yapılı görünümünü kabul eden toplumlarda yeme bozukluğu daha çok görülmektedir. Yeme bozukluğu, şahıslarda farklı biçimde ve farklı durumlarda görüldüğünden ötürü bir kaç başlık altında incelenmektedir.

Bulimiya nervoza yeme bozuklukları ortasındadır ve bu yeme bozukluğunu yaşayan kişi yeme atakları geçirmekle bir arada bilhassa süratli elde edebileceği ve süratli tüketebileceği besinleri alarak rahatlama yaşar ve bunun sonucunda fazla ölçüde almış olduğu besinlerden rahatsızlık duyar ve pişmanlık hissiyle baş etmeye çalışır. Bu durumu yeme atağından sonra çok sıkı diyet ya da idman yaparak telafi etmeye çalışır. Yeme atakları genelde kişi yalnızken yaşanır. Bulimiya nervozada en sık görülen tablo ise, yeme ataklarından sonra kişinin isteyerek istifra etmesi durumudur. Şahıslar birtakım durumlarda istifra etmek yerine laksaktif ilaçları kullanmayı da tercih edebilmektedir. Yeme ataklarından sonra gelen telafi davranışları, kişinin kilo denetimini sağlamayı hedeflemesi, kilo alımını engellemeyi ve zayıf bir görünüme sahip olmayı istemesi ile alakalıdır. Bulimiya nervozada şahıslar hafif kilolu ya da olağan vücut ağırlığındadır. Hasebiyle bu yeme bozukluğuna sahip bireylerin etrafları tarafından fark edilmesi epeyce güçtür. Bedenen sağlıklı bir görünüme sahip oldukları zannedilse de, bu yeme bozukluğuna sahip bireylerde mide yanmaları ve boğazda tahriş sık görülür. Bulimiya nervozaya genel manada eşlik eden öteki ruhsal rahatsızlıkların olması açısından tedavi de psikoterapi alınması hayli değerlidir. Örneğin Bulimiya nervozaya sahip bireylerde, kişilik bozuklukları, depresyon, bipolar, telaş bozuklukları ve obsesif-kompülsif bozukluklar, mükemmeliyetçi olma, takıntılı olma, hırslı olma, utangaç olma, özgüven eksikliği vs. görülmektedir. Psikoterapi sürecinde bireyin yeme bozukluğuna sebep veren ruhsal rahatsızlıkların çözülmesiyle bir arada yeme bozukluğu da süreç içersinde güzelleşme göstermeye başlamaktadır.

Yeme bozukluklarının başka bir çeşidi de, anoreksiya nervozadır. Bulimiya nervozada görülen bir grup belirtiler burada da görülmektedir. Örneğin, bireyler kilo almaktan ve gereğince ince görünememekten telaş duyar. Besin alımında çoka kaçan bir kısıtlama vardır bu sebeple anoreksiya olan bireyler çok zayıf olmaları sebebiyle etrafları tarafından çarçabuk fark edilir. Bu istikametiyle bulimiya nervozadan ayrılır. Bayan hastalarda adet kesilmesi üzere sorunlar görülür. Anoreksiya hastaları kilo ile ilgili kaygılarından ötürü aynaya uzun uzun bakmakta ve çok zayıf olmalarına rağmen şişman olduklarını varsayarak kuvvetli diyetlerine devam etmektedirler. Bir anoreksiya hastası için kendilik bedeli ve öz hürmeti, kilo yükü ve vücut görünümüyle ölçülmektedir. Kilo alımı öz hürmetlerini yitirmelerine neden olurken, kilo kaybı öz hürmetlerini kazanmalarına neden olmaktadır. Bu yüzden anoreksiya hastalarında kilo kaybı daima olarak devam etmektedir. Kilo kaybının daima olarak devam etmesi durumunda , şahıslarda bir ekip fizyolojik rahatsızlıklar görülmeye başlar. Bunlar ortasında, düşük potasyuma bağlı olarak görülen kalp meseleleri, güçsüzlük, uykuda artış, diş çürümeleri, kuru cilt, tüylenme, saç ve tırnaklarda kırılganlık, kabızlık, kansızlık, düşük vücut ısısı ve öbür biyolojik sorunlardır. Anoreksiya hastaları tedaviye başlama konusunda isteksizlik duymakla birlikte etrafları tarafından gelen ikazlara da reaksiyonsuz kaldıkları görülmektedir. Anoreksiya nervozada tedavinin birinci maksadı hastanın çok düşük olan kilosunu daha sağlıklı seviyelere çıkmasını sağlamaktır. Şahısların tedaviyi kabul etmemesi durumunda ise, bilhassa önemli sorunların görülmesi durumunda mecburî hastane yatışı önerilmektedir. İç hastalıkları tabipleri, hastanın yatışı müddetince beslenmesi ile yakından ilgilenir. Anoreksiya hastalarında eşlik eden en bariz ruhsal dert depresyondur. Bu yüzden psikoterapi tedavi sürecinde epeyce değerli bir yer almaktadır. Kilo takıntısı, kendilik pahasının zayıflık ile ölçülmesi niyeti, şişmanlamanın çoka kaçan bir dehşet halini alması vs. psikoterapi sürecinde çözülür ve bu durumların çözülmesiyle birlikte şahıslar ağır diyetleri uygulamak yerine sağlıklı bir beslenme nizamına geçmeyi başarabilmektedir.

Tıkınırcasına yeme bozukluğu, yeme bozukluklarının öteki bir çeşidinde yer almaktadır. Burada yineleyici tıkınırcasına yeme devirleri görülmektedir, yani kişinin yiyebileceğinden açıkça daha çok yiyeceği yeme tavrı. Bireylerde yemek yemeyle ilgili kontrolün kalktığı duyumun olması, kişinin yemek yemeği durduramadığı duygusu, ne ya da ne derece yediğini denetleyemediği duygusu hakimdir. Bu durum bulimiya nervozanın yeme atağı periyotlarıyla ortak özellikler taşımaktadır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu olan şahıslarda, olağandan çok daha süratli yeme, rahatsızlık verecek seviyede tokluk hissedene dek yeme, bedensel açlık duymuyorken de çok ölçüde yeme, ne derece yediğinden utandığı için kendi başına yeme, daha sonra kendinden tiksinme, çökkünlük yaşama ya da büyük bir suçluluk duyma davranışları görülür. Bulimiyanın yeme ataklarında ki periyottan farkı ise, tıkınırcasına yeme bozukluğuna sahip bireylerin istifra etmemesi ya da yediklerini ağır diyetler yaparak ödünleyici davranışlarda bulunmamasıdır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu yaşayan bireylerin tedavisinde psikoterapi epeyce değerli bir yer almaktadır bunun sebebi, tıkınırcasına yeme bozukluğu olan bireylerin negatif hislerle başa çıkamaması, gerilimli ya da üzgün hissetmelerine bağlı olarak çoka kaçan yeme davranışları sergilemesi durumudur. Çok yeme birden fazla durumlarda altta yatan duygusal sorunların bir sonucu olması sebebiyle psikoterapi kıymetli bir tedavi yaklaşımı olarak görülmektedir.

Özetle, yeme bozukluğu her bireyde görülebilen önemli bir rahatsızlıktır. Yeme bozuklukları bilhassa genç bireylerin ailelerinden gelen değersizlik, kabul görmeme, mükemmeliyetçi olma durumlarıyla yakından alakalıdır. Bu manada ailesel ilgiler epeyce değerlidir. Bunun dışında, toplumun kabul gördüğü kalıplara girmeye çalışan, medyanın yarattığı gerçek dışı rol modellere bağlanan genç bayanlarda yeme bozukluğunun ortaya çıkması hayli yüksek bir ihtimaldir. Bilhassa ergenlik devrinde ki bireyler için, toplumsal etrafın ve karşı cinsin beğenisini almak büyük kıymet taşır bu sebeple ağır diyet ve spor yapan şahısların bir mühlet sonra bedensel algılarında da bozukluk meydana gelmektedir. Şahısların olağan beslenme sisteminin bozulmasına bağlı, çok yeme yahut kısıtlı yeme üzere beslenme sorunları görülmektedir.

Yeme bozuklukların tedavisinde psikoterapinin yeri ve kıymeti hayli büyüktür. Bireylerin yaşamış olduğu bir kadro ruhsal rahatsızlıklar beslenme sorunlarına neden olabilmektedir. Örneğin kişi üzgün hissettiğinde ve bunu yeme davranışlarıyla tolere etmeyi öğrendiğinde bir müddet sonra şahısta yeme bozukluğu ortaya çıkmaktadır yahut kişinin kendisiyle barışık olmadığı, öz hürmeti ve kendilik bedelinin düşük olduğu durumlarda toplumun beğenisini kazanmak için efor göstererek ağır diyet ve spora başvurmaktadır. Bu tarafta ki davranışların yineleyici olması, kişi de beslenme sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Medyanın gerçek dışı kalıplarına karşı güçlü duramayan ve o kalıplara girmeye çalışan ergenlerde bilhassa yeme bozukluğu ortaya çıkmaktadır. Psikoterapi yeme bozukluğuna sebep veren tüm ruhsal sorunları ele alarak çözmeye çalışır. Ruhsal sorunların çözümlendiği nokta da ise yemeyle alakalı sorunlar ortadan kalkmaktadır.
 
Üst Alt