Yeme bozuklukları kişinin kendi yükü ve dış görünüşüyle takıntılı bir formda uğraştığı, bununla ilgili yeniden takıntılı kanılar geliştirdiği hasebiyle yeme davranışlarında önemli değişiklikler gösterdiği rahatsızlıklardır.
Bu teşhis kategorisine Anoreksiya, Bulumia ve Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu olmak üzere 3 farklı rahatsızlık girer. Bilhassa Anoreksiya Nervoza ve Bulumia Nervoza sıklıkla birbirine karıştırılan iki patoloji olmakla birlikte ortalarında keskin bir fark belirtmek hayli zordur. Zira başlangıç kademesinden sonra her iki rahatsızlık da birbirlerine evrilebilir. Yani kişinin Bulumia Nervoza belirtileri göstermesi vakit içerisinde Anoreksiya’ya çevirebilir yahut tam zıddı olabilir.
Anoreksiya Nervoza :
En kolay anlatımıyla kişinin besin alımını çok kısıtlamasıdır. Bu nedenle kişi yaşına ve uzunluğuna uygun kilodan çok daha aşağıda bir tartıda olur. Bu şahıslarda kilo alma korkusu görülmekte ve bu dehşetle birlikte yeme kısıtlamasının daima olarak devam ettiği bilinmektedir. Münasebetiyle Anoreksik şahıslara vücut algı bozukluğu da eşlik eder zira ne kadar zayıf olurlarsa olsunlar aynada gördükleri beden hala kiloludur. Niyet yapıları her vakit ‘ en zayıf ben olmalıyım,kimsenin erişemediği kiloya erişmeliyim’ formundadır.
İki alt tipi vardır :
Kısıtlayıcı alt tip : Yemenin kısıtlanması
Bulimik alt tip : Tıkanma atakları sonucu kişinin kusarak ya da muhakkak ilaçlar kullanarak yediklerini boşaltma isteği. Çok spor ile telafi davranışları da görülmektedir.
Bulumia Nervoza :
Artarda oluşan tıkanırcasına yeme ataklarının sonucunda kişinin telafi davranışı geliştirmesidir. Emel kilo almaya pürüz olmaktır ve yeniden kusarak yahut çeşitli ilaçlarla boşaltımı sağlayarak bu emele ulaşmaya çalışırlar. Çok telafi davranışları bu teşhiste da görülür. Fikir yapıları çoğunlukla kilo alırsam her alanda başarısızım, zayıf olursam çok özgüvenli ve başarılıyım biçiminde ilerler.
Görüldüğü üzere Bulumia Nervoza ile Anoreksiya Nervozanın alt basamağı olan Bulumik tip birbiriyle epey benzerlik gösterir. Pekala o halde bu iki tipi nasıl ayırt edebiliriz?
Şayet kişi hayatının aşikâr bir periyodunda Anoreksiya Nervozanın kısıtlayıcı tipini yaşamışsa yani önemli manada yeme davranışını kısıtlayarak kilo vermişse ve şimdiki olarak ilacın berbata kullanımı, çok spor üzere telafi davranışına girmişse Anoreksiya Nervoza-bulumik alt tip teşhisini alır. Hayatının rastgele bir alanında hiç kısıtlayıcı alt tip Anoreksiya Nervoza kriterlerini karşılamamışsa yani ataklar kısıtlamayla değil de tıkanma atakları-telafi ikilisi ile başlamışsa direkt olarak Bulumia Nervoza teşhisini alabilir. Lakin bu çeşitlerin tedavisi de birbirine benzediği için ortalarında net bir çizgi çizmek mümkün olmayabiliyor.
Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu:
Bulumia Nervoza’dan farklı olarak yalnızca tıkanırcasına yemek yeme davranışı görülür lakin kişi telafi prosedürüne gitmez. Kişinin bu tanıyı alabilmesi için ;
Olağandan süratli yemek yeme
Ataktan sonra kişinin suçluluk yaşaması
Yediklerinden utandığı için kişinin bu davranışı tek başınayken gerçekleştirmesi
Rahatsızlık verecek kadar tokluk hissetmesi
Bedensel açlık yokken çok ölçülerde yemek yemesi, gerekmektedir.
Tıkanırcasına yeme atakları yaşayan bireylerin sağlıklı bir kişinin mide hacminden çok daha fazlasına sahip olması beklenilen bir durumdur. Münasebetiyle bu vakit içerisinde kişinin obeziteyle savaşmasına yol açar.
Tedavi Sistemleri :
Öncelikle birçok yeme bozukluğu hastası durumun farkında olmasına rqağmen tedaviyi reddedebilir. Hasebiyle tedavi için birinci basamak kişinin iş birliği içerisine girmesini sağlamaktır. Yeme bozuklukları tedavisi psikolog, psikiyatri, diyetisyen, hastalığın bıraktığı tesirlere nazaran gerekli tıbbi kollardan oluşan bir küme tarafından yönetilmelidir.
Bu alanda en sık kullanılan ve en tesirli sonuçları veren terapi formülü Bilişsel Davranışçı Terapi metodudur. Şahısların his durumuna bağlı olarak meydana gelen yeme bozuklukları, terapi esnasında kişinin baş etme maharetlerini geliştirmeyi emeller. Bu etapta toplumsal etraf ve aile takviyesi hayli kıymetlidir. Lakin unutmamak gerekir ki yeme bozukluğu ne kadar geç fark edilir ve tedaviye ne kadar geç başlanırsa o kadar kuvvetli bir süreç halini alır. Ek olarak yeme bozuklukları tedavisi uzun soluklu terapilerden oluşmaktadır.
Bu teşhis kategorisine Anoreksiya, Bulumia ve Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu olmak üzere 3 farklı rahatsızlık girer. Bilhassa Anoreksiya Nervoza ve Bulumia Nervoza sıklıkla birbirine karıştırılan iki patoloji olmakla birlikte ortalarında keskin bir fark belirtmek hayli zordur. Zira başlangıç kademesinden sonra her iki rahatsızlık da birbirlerine evrilebilir. Yani kişinin Bulumia Nervoza belirtileri göstermesi vakit içerisinde Anoreksiya’ya çevirebilir yahut tam zıddı olabilir.
Anoreksiya Nervoza :
En kolay anlatımıyla kişinin besin alımını çok kısıtlamasıdır. Bu nedenle kişi yaşına ve uzunluğuna uygun kilodan çok daha aşağıda bir tartıda olur. Bu şahıslarda kilo alma korkusu görülmekte ve bu dehşetle birlikte yeme kısıtlamasının daima olarak devam ettiği bilinmektedir. Münasebetiyle Anoreksik şahıslara vücut algı bozukluğu da eşlik eder zira ne kadar zayıf olurlarsa olsunlar aynada gördükleri beden hala kiloludur. Niyet yapıları her vakit ‘ en zayıf ben olmalıyım,kimsenin erişemediği kiloya erişmeliyim’ formundadır.
İki alt tipi vardır :
Kısıtlayıcı alt tip : Yemenin kısıtlanması
Bulimik alt tip : Tıkanma atakları sonucu kişinin kusarak ya da muhakkak ilaçlar kullanarak yediklerini boşaltma isteği. Çok spor ile telafi davranışları da görülmektedir.
Bulumia Nervoza :
Artarda oluşan tıkanırcasına yeme ataklarının sonucunda kişinin telafi davranışı geliştirmesidir. Emel kilo almaya pürüz olmaktır ve yeniden kusarak yahut çeşitli ilaçlarla boşaltımı sağlayarak bu emele ulaşmaya çalışırlar. Çok telafi davranışları bu teşhiste da görülür. Fikir yapıları çoğunlukla kilo alırsam her alanda başarısızım, zayıf olursam çok özgüvenli ve başarılıyım biçiminde ilerler.
Görüldüğü üzere Bulumia Nervoza ile Anoreksiya Nervozanın alt basamağı olan Bulumik tip birbiriyle epey benzerlik gösterir. Pekala o halde bu iki tipi nasıl ayırt edebiliriz?
Şayet kişi hayatının aşikâr bir periyodunda Anoreksiya Nervozanın kısıtlayıcı tipini yaşamışsa yani önemli manada yeme davranışını kısıtlayarak kilo vermişse ve şimdiki olarak ilacın berbata kullanımı, çok spor üzere telafi davranışına girmişse Anoreksiya Nervoza-bulumik alt tip teşhisini alır. Hayatının rastgele bir alanında hiç kısıtlayıcı alt tip Anoreksiya Nervoza kriterlerini karşılamamışsa yani ataklar kısıtlamayla değil de tıkanma atakları-telafi ikilisi ile başlamışsa direkt olarak Bulumia Nervoza teşhisini alabilir. Lakin bu çeşitlerin tedavisi de birbirine benzediği için ortalarında net bir çizgi çizmek mümkün olmayabiliyor.
Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu:
Bulumia Nervoza’dan farklı olarak yalnızca tıkanırcasına yemek yeme davranışı görülür lakin kişi telafi prosedürüne gitmez. Kişinin bu tanıyı alabilmesi için ;
Olağandan süratli yemek yeme
Ataktan sonra kişinin suçluluk yaşaması
Yediklerinden utandığı için kişinin bu davranışı tek başınayken gerçekleştirmesi
Rahatsızlık verecek kadar tokluk hissetmesi
Bedensel açlık yokken çok ölçülerde yemek yemesi, gerekmektedir.
Tıkanırcasına yeme atakları yaşayan bireylerin sağlıklı bir kişinin mide hacminden çok daha fazlasına sahip olması beklenilen bir durumdur. Münasebetiyle bu vakit içerisinde kişinin obeziteyle savaşmasına yol açar.
Tedavi Sistemleri :
Öncelikle birçok yeme bozukluğu hastası durumun farkında olmasına rqağmen tedaviyi reddedebilir. Hasebiyle tedavi için birinci basamak kişinin iş birliği içerisine girmesini sağlamaktır. Yeme bozuklukları tedavisi psikolog, psikiyatri, diyetisyen, hastalığın bıraktığı tesirlere nazaran gerekli tıbbi kollardan oluşan bir küme tarafından yönetilmelidir.
Bu alanda en sık kullanılan ve en tesirli sonuçları veren terapi formülü Bilişsel Davranışçı Terapi metodudur. Şahısların his durumuna bağlı olarak meydana gelen yeme bozuklukları, terapi esnasında kişinin baş etme maharetlerini geliştirmeyi emeller. Bu etapta toplumsal etraf ve aile takviyesi hayli kıymetlidir. Lakin unutmamak gerekir ki yeme bozukluğu ne kadar geç fark edilir ve tedaviye ne kadar geç başlanırsa o kadar kuvvetli bir süreç halini alır. Ek olarak yeme bozuklukları tedavisi uzun soluklu terapilerden oluşmaktadır.