YİYİP İÇTİKLERİMİZ ÜLSERİ NASIL TESIRLER?
Ülser, mide salgısı ile temas edebilen rastgele bir tarafta, hadleri görünür doku kaybı ile karakterize olan yaralardır. Peptik ve doudenal ülser çeşitleri vardır.
Ülser nedenleri çok cepheli olmakla birlikte bu metinde beslenmeyle ilgili kısma değineceğiz.
Yapılan araştırmalar, ülserli bireylerin birçoklarının daha evvelce gastrit geçirmiş olduğunu gösterir.
Savaş yıllarında, kıtlık periyotlarında yaşayan kişilerde ülser belirtileri daha sık görülmüştür.
Günlük diyetinde protein ve niasinden ehliyetsiz beslenen şahıslarda asit salınımının arttığı görülmüştür. Protein zayıflığında hücre imalatı ve onarımı engellendiği için mide-barsak sistemi iç zarlarında(mukoza) bozukluklar ve yaralar oluşabilmektedir. A,B kümesi vitaminleri zayıflığında de benzeri tesirler oluşmuştur. E vitamininin antioksidan özelliği nedeni ile mukoza bozulmasını önlediği hasebiyle ülser oluşumunu azalttığı bildirilmiştir. C vitamini zayıflığında de mide-barsak sisteminde yaralar ve kanamalar görülebilir. Ülserli hastaların serum askorbik asit seviyesi de düşük bulunmuştur.
Yemek yeme devirlerinin düzensizliği, uzun vade aç kalma, çabuk yemek yeme, birden şiddetli yemek yeme, yorgun, üzüntülü, hudutlu iken yemek yeme üzere durumlar mide fonksiyonlarını olumsuz tesirler. Diş ve diş etlerindeki bozukluklar nedeniyle yemekleri çiğnemeden yutma da mide mukozasını tahriş edebilir. Uygun çiğneme, bol mukus ve tükrük salgılanmasına neden olur. Bu hususlar mide asidine karşı mukozayı korur. Ayrıyeten uygun çiğnenen besinlerin mekanik tesiri az olur.
Mide ülser tedavisinde değişik diyetler kullanılmıştır. Bu diyetlerin özelliği, hastaları sık beslemektir. Daha sonraları midenin istirahat etmesini sağlamak hedefiyle birinci 3-4 gün hastalara hiç yemek verilmemesi, sonra 10 gün sulu besinler verilerek yavaş yavaş katı besinlere geçilmesi formunda diyet tedavileri uygulanmıştır. Sonraki yıllar uygulanan değişik diyetler; bol proteinli, bir kısmı bol yağlı, bir kısmı sulu ve yumuşak besinler içermektedir.
Uzun yıllar diyet posası azaltılmış yahut hiç verilmemiş, mideyi uyarmayan, tahriş etmeyen yumuşak diyetler uygulanmış, bu diyetlerde süt kıymetli bir bölge tutmuştur.
Ülserde günlük yeme programlarının;
Kuvvet ve besin öğeleri istikametinden ehliyetli ve istikrarlı olması,
Yemek saatleri nizamlı makul aralıklarda 3 ana öğün ve ara öğünler olması,
Şekerli azıkların yanmaya neden olması nedeniyle azaltılması,
Proteinin ehliyetli olması,
Yağların asit salgısını azaltıcı tesirinden ötürü ehil alınması,
Kullanılan ilaçların kabızlık yapıcı tesirinden ötürü posanın kâfi alınması,
Çinkonun yara iyileştirmesindeki hizmetinden ötürü ehliyetli alınması,
Antioksidan vitaminlerin hücre membranını esirgeyici tesirinden ötürü A,C,E vitaminlerinin gereğince alınması kıymetlidir.
Tuzu çok tüketen topluluklarda ülser görülme orantısı ziyadedir. Acı baharatlar ödem ve harabiyete neden olacağından sakınılmalıdır. Kahve gastrik asit salınımını arttırır. Alkolünde bu üzere tesirleri olduğundan tüketilmemelidir. Asitli meyve suları karnın üst kısmında rahatsızlık hissi ve reflü yapabileceğinden dikkatli tüketilmelidir.
Dyt. Gülşen Lükel
Ülser, mide salgısı ile temas edebilen rastgele bir tarafta, hadleri görünür doku kaybı ile karakterize olan yaralardır. Peptik ve doudenal ülser çeşitleri vardır.
Ülser nedenleri çok cepheli olmakla birlikte bu metinde beslenmeyle ilgili kısma değineceğiz.
Yapılan araştırmalar, ülserli bireylerin birçoklarının daha evvelce gastrit geçirmiş olduğunu gösterir.
Savaş yıllarında, kıtlık periyotlarında yaşayan kişilerde ülser belirtileri daha sık görülmüştür.
Günlük diyetinde protein ve niasinden ehliyetsiz beslenen şahıslarda asit salınımının arttığı görülmüştür. Protein zayıflığında hücre imalatı ve onarımı engellendiği için mide-barsak sistemi iç zarlarında(mukoza) bozukluklar ve yaralar oluşabilmektedir. A,B kümesi vitaminleri zayıflığında de benzeri tesirler oluşmuştur. E vitamininin antioksidan özelliği nedeni ile mukoza bozulmasını önlediği hasebiyle ülser oluşumunu azalttığı bildirilmiştir. C vitamini zayıflığında de mide-barsak sisteminde yaralar ve kanamalar görülebilir. Ülserli hastaların serum askorbik asit seviyesi de düşük bulunmuştur.
Yemek yeme devirlerinin düzensizliği, uzun vade aç kalma, çabuk yemek yeme, birden şiddetli yemek yeme, yorgun, üzüntülü, hudutlu iken yemek yeme üzere durumlar mide fonksiyonlarını olumsuz tesirler. Diş ve diş etlerindeki bozukluklar nedeniyle yemekleri çiğnemeden yutma da mide mukozasını tahriş edebilir. Uygun çiğneme, bol mukus ve tükrük salgılanmasına neden olur. Bu hususlar mide asidine karşı mukozayı korur. Ayrıyeten uygun çiğnenen besinlerin mekanik tesiri az olur.
Mide ülser tedavisinde değişik diyetler kullanılmıştır. Bu diyetlerin özelliği, hastaları sık beslemektir. Daha sonraları midenin istirahat etmesini sağlamak hedefiyle birinci 3-4 gün hastalara hiç yemek verilmemesi, sonra 10 gün sulu besinler verilerek yavaş yavaş katı besinlere geçilmesi formunda diyet tedavileri uygulanmıştır. Sonraki yıllar uygulanan değişik diyetler; bol proteinli, bir kısmı bol yağlı, bir kısmı sulu ve yumuşak besinler içermektedir.
Uzun yıllar diyet posası azaltılmış yahut hiç verilmemiş, mideyi uyarmayan, tahriş etmeyen yumuşak diyetler uygulanmış, bu diyetlerde süt kıymetli bir bölge tutmuştur.
Ülserde günlük yeme programlarının;
Kuvvet ve besin öğeleri istikametinden ehliyetli ve istikrarlı olması,
Yemek saatleri nizamlı makul aralıklarda 3 ana öğün ve ara öğünler olması,
Şekerli azıkların yanmaya neden olması nedeniyle azaltılması,
Proteinin ehliyetli olması,
Yağların asit salgısını azaltıcı tesirinden ötürü ehil alınması,
Kullanılan ilaçların kabızlık yapıcı tesirinden ötürü posanın kâfi alınması,
Çinkonun yara iyileştirmesindeki hizmetinden ötürü ehliyetli alınması,
Antioksidan vitaminlerin hücre membranını esirgeyici tesirinden ötürü A,C,E vitaminlerinin gereğince alınması kıymetlidir.
Tuzu çok tüketen topluluklarda ülser görülme orantısı ziyadedir. Acı baharatlar ödem ve harabiyete neden olacağından sakınılmalıdır. Kahve gastrik asit salınımını arttırır. Alkolünde bu üzere tesirleri olduğundan tüketilmemelidir. Asitli meyve suları karnın üst kısmında rahatsızlık hissi ve reflü yapabileceğinden dikkatli tüketilmelidir.
Dyt. Gülşen Lükel