Kendinizi daima olarak yorgun mu hissediyorsunuz? Mevsim değişiklikleri sizi olumsuz yanda mi etkiliyor? Bu durum, ehliyetsiz dinlenmekten kaynaklanabileceği üzere, beslenmenizdeki düzensizliklerden de ileri gelebilir. Niasin, B1, B2, B6, B12, folik asit ve C vitamini ile demir, potasyum, krom, selenyum ve iyot minerallerinin zayıflığı durumunda yorgunluk kendini gösterir. Evet kimi besinlerin yorgunluğu önlediğini biliyor musunuz? İşte size yorgunluğu giderecek yiyecekler:
Balık: Niasin ve B2 vitamini, demir, krom, selenyum ve iyot minerali içerdiği için haftada 2-3 defa balık yenilmelidir. Bahsedilen besin öğelerini taze balıklar ile misal orantılarda içerdiğinden konserve balıklar da hayli yararlıdır.
Yağlı tohumlar: Niasin ve E vitamini, demir ve potasyum minerali içeren fındık, yerfıstığı, badem ve ceviz tüketim sıklığına ehemmiyet verilmeli, lakin yüksek güç içeriklerinden dolayı tüketim ölçüsüne dikkat edilmelidir. Günde bir avuç kadar yenilmesi sayısız yarar sağlar.
Yeşil yapraklı sebzeler: C, E ve B2 vitamini ile demir ve potasyum minerali açısından varlıklı olan yeşil yapraklı sebzelerin münhasıran koyu renkli olanlarının (ıspanak, roka, pazı, nane, tere) tercih edilmesi önerilmektedir. Bu zerzevatları çiğ olarak ya da yüksek sıcaklıkta, kısa vade az suda / buharda pişirerek tüketmek vitamin ve mineral kayıplarını önlemeye yardımcı olur.
Yumurta: Niasin, E ve B2 vitamini ile demir, krom ve iyot minerallerinden güçlü olan yumurta ana sütü kalitesinde protein içerir ve “örnek protein” olarak tanımlanır. İçermiş olduğu doymamış yağ asitleri sayesinde de çok besleyici bir besindir. Lesitin içeriğinden dolayı sanıldığı üzere kolesterolü artırıcı tesir de göstermemektedir. Yüksek kolesterol, tansiyon, karaciğer yağlanması üzere sıhhat meseleleri varsa; farklı günlerde olmak koşulu ile haftada 2 sefer tüketilebilir. Kişi seviyorsa ve sıhhat meselesi bulunmuyorsa her gün bir adet yenilebilir. Ama; kıymalı, pastırmalı, sucuklu yahut tereyağlı olarak tüketilmemelidir.
Kurubaklagiller: Niasin, B1 ve B2 vitamini ile demir ve potasyum içeriğinden dolayı yorgunluğa birebir gelir. Tıpkı devirde içerdiği diyet lifi (posa) sayesinde kan şekerini denetim altında tutarak vücut direncinin sürekliliğini sağlar. Bu nedenle haftada 2-3 defa kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, kuru bakla, kuru börülce, soya fasulyesi üzere baklagil tüketilmelidir.
Kepekli tahıllar: Niasin, E, B1 ve B2 vitamini ile potasyum, krom, iyot ve az da olsa demir minerali açısından varlıklı olan kepekli tahıl eserlerinin (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç, makarna, erişte ve un) tercih edilmesi; işlenmiş olan tahıllardan uzak durulması yorgunluğu önlemek ismine büyük kıymet taşır.
Süt ve süt eserleri: Niasin ve B2 vitamini ile demir, potasyum, krom ve iyot minerali içeren süt, yoğurt ve peynirin yarım yağlı velev yağsız (light) olarak tercih edilmesi daha sağlıklı olacaktır. Işık almayacak halde saklanmalarında yarar vardır.
Tüm bu besin öbeklerine ilave olarak elma, kayısı, kivi, üzüm, avokado, muz üzere meyveler ile maydanoz, lahana, kereviz, bezelye, havuç, patates, turp, enginar, mantar, soğan, al pancar, sarımsak üzere sebzeler ve ayçekirdeği, karaciğer, yeşil çay yorgunluğu giderici besinler olarak tanımlanır. Nizamlı olarak yapılan egzersizler de vücudu canlandırmaya yardımcı olur. Öte yandan alkol, asitli içecekler, hazır besinler, sakatatlar, çok yağlı ve şekerli besinler yorgunluk vermektedir.
Bilhassa mevsim değişikliklerinin olduğu devirlerde hekim ve/veya diyetisyenlere hastaları, danışanları tarafından “acep besin desteği, vitamin yahut mineral tabletleri almak gerekir mi?” biçiminde sorular yöneltilmektedir. Böylesi durumlarda kişinin ehil ve istikrarlı beslenmeye daha bir kıymet vermesi, mütehassıs tarafından gerekli görülürse bir multivitamin alması tutarlı olabilmektedir.
Balık: Niasin ve B2 vitamini, demir, krom, selenyum ve iyot minerali içerdiği için haftada 2-3 defa balık yenilmelidir. Bahsedilen besin öğelerini taze balıklar ile misal orantılarda içerdiğinden konserve balıklar da hayli yararlıdır.
Yağlı tohumlar: Niasin ve E vitamini, demir ve potasyum minerali içeren fındık, yerfıstığı, badem ve ceviz tüketim sıklığına ehemmiyet verilmeli, lakin yüksek güç içeriklerinden dolayı tüketim ölçüsüne dikkat edilmelidir. Günde bir avuç kadar yenilmesi sayısız yarar sağlar.
Yeşil yapraklı sebzeler: C, E ve B2 vitamini ile demir ve potasyum minerali açısından varlıklı olan yeşil yapraklı sebzelerin münhasıran koyu renkli olanlarının (ıspanak, roka, pazı, nane, tere) tercih edilmesi önerilmektedir. Bu zerzevatları çiğ olarak ya da yüksek sıcaklıkta, kısa vade az suda / buharda pişirerek tüketmek vitamin ve mineral kayıplarını önlemeye yardımcı olur.
Yumurta: Niasin, E ve B2 vitamini ile demir, krom ve iyot minerallerinden güçlü olan yumurta ana sütü kalitesinde protein içerir ve “örnek protein” olarak tanımlanır. İçermiş olduğu doymamış yağ asitleri sayesinde de çok besleyici bir besindir. Lesitin içeriğinden dolayı sanıldığı üzere kolesterolü artırıcı tesir de göstermemektedir. Yüksek kolesterol, tansiyon, karaciğer yağlanması üzere sıhhat meseleleri varsa; farklı günlerde olmak koşulu ile haftada 2 sefer tüketilebilir. Kişi seviyorsa ve sıhhat meselesi bulunmuyorsa her gün bir adet yenilebilir. Ama; kıymalı, pastırmalı, sucuklu yahut tereyağlı olarak tüketilmemelidir.
Kurubaklagiller: Niasin, B1 ve B2 vitamini ile demir ve potasyum içeriğinden dolayı yorgunluğa birebir gelir. Tıpkı devirde içerdiği diyet lifi (posa) sayesinde kan şekerini denetim altında tutarak vücut direncinin sürekliliğini sağlar. Bu nedenle haftada 2-3 defa kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, kuru bakla, kuru börülce, soya fasulyesi üzere baklagil tüketilmelidir.
Kepekli tahıllar: Niasin, E, B1 ve B2 vitamini ile potasyum, krom, iyot ve az da olsa demir minerali açısından varlıklı olan kepekli tahıl eserlerinin (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç, makarna, erişte ve un) tercih edilmesi; işlenmiş olan tahıllardan uzak durulması yorgunluğu önlemek ismine büyük kıymet taşır.
Süt ve süt eserleri: Niasin ve B2 vitamini ile demir, potasyum, krom ve iyot minerali içeren süt, yoğurt ve peynirin yarım yağlı velev yağsız (light) olarak tercih edilmesi daha sağlıklı olacaktır. Işık almayacak halde saklanmalarında yarar vardır.
Tüm bu besin öbeklerine ilave olarak elma, kayısı, kivi, üzüm, avokado, muz üzere meyveler ile maydanoz, lahana, kereviz, bezelye, havuç, patates, turp, enginar, mantar, soğan, al pancar, sarımsak üzere sebzeler ve ayçekirdeği, karaciğer, yeşil çay yorgunluğu giderici besinler olarak tanımlanır. Nizamlı olarak yapılan egzersizler de vücudu canlandırmaya yardımcı olur. Öte yandan alkol, asitli içecekler, hazır besinler, sakatatlar, çok yağlı ve şekerli besinler yorgunluk vermektedir.
Bilhassa mevsim değişikliklerinin olduğu devirlerde hekim ve/veya diyetisyenlere hastaları, danışanları tarafından “acep besin desteği, vitamin yahut mineral tabletleri almak gerekir mi?” biçiminde sorular yöneltilmektedir. Böylesi durumlarda kişinin ehil ve istikrarlı beslenmeye daha bir kıymet vermesi, mütehassıs tarafından gerekli görülürse bir multivitamin alması tutarlı olabilmektedir.