Akciğerlerin iltihabı olan zatürre günümüzde en önemli sağlık sorunlarından biridir. Her yaşta görülebilen bu hastalık 5 yaşından küçük çocuklar ve 65 yaş üzerindeki erişkinlerde ağır seyreder.
Dünya genelinde her yıl 5 yaşından küçük 1 milyon çocuk zatürreden ölmektedir. Ülkemizde ise 5 yaştan küçük çocuk ölümlerinin %42’si ne zatürre neden olmaktadır.
Zatürre kış aylarında sık görülür ve ciddi tablolara yol açabilir.
Zatürre nedenleri nelerdir?
Virüsler, bakteriler ve mantarlar zatürreye neden olurlar.
Zatürreye yol açan başlıca virüsler
Adenovirüs
Rinovirüs
İnfluenza ( grip)
Sinsitiyal virüs (RSV) ve
Metapnomovirüslardır.
Virüslerin neden olduğu zatürrede tablo ağır seyretmez.
Bakterilerin yol açtığı zatürre genellikle viral enfeksiyonu takiben gelişir. En sık rastlanılan etken pnömokoklardır. Bakteriyel pnömoni nedenleri arasında mikoplazmalar önemlidir.
Mantara bağlı olarak gelişen zatürre vakaları ise sıklıkla bağışıklık sistemi zayıflamış çocuklarda görülür.
Zatürre belirtileri nelerdir?
Ateş 38 derece santigrat’ın üzerinde seyreder.
Titremeyi takiben ateşte yükselme sıklıkla görülür.
Öksürük
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Bazı hastalarda ishal, kusma klinik tabloya iştirak eder.
Zatürre tanısı nasıl konulur?
Klinik bulgular önemlidir. Muayene bulguları değerlendirilir.
Tanıda laboratuvar testlerinden faydalanılır.
Akciğer grafisi
Balgam incelemesi
Kan testleri
Oksijen saturasyonunun değerlendirilmesi önemlidir.
Zatürre tedavisi nasıl planlanır?
Zatürre tedavisi nedene göre yapılmalıdır.
Viral zatürre vakaları hafif seyredebildiği için bu vakalarda semptomatik tedavi uygulanır.
Yatak istirahatı
Bol sıvı önerilir.
Gereken vakalarda antiviral tedavi başlanır.
Bakteriyel pnömoni ve mikoplazma pnömonisinde antibiyotik tedavisi uygulanır. Bakteriyel pnömonilerde etkeni saptamak her zaman mümkün değildir. Bu durumda geniş spekturumlu antibiyotik tekli veya kombine olmak üzere önerilir. Tedavi süresi 7-10 ile gündür.
Zatürrenin komplikasyonları nelerdir?
Erken tanı konulan ve uygun tedavi edilen hastalarda komplikasyon görülmez. Tanının geciktiği vakalar ile bağışıklık sistemi bozuk hastalarda ciddi komplikasyon oluşur.
Sık görülen komplikasyonlar :
Akciğer apsesi
Ampiyem
Septisemidir.
Bazı hastalarda ise hastanede bakım gerekebilir. Bu vakalarda komplikasyonlar yüksek seyredebilir.
Korunmada ;
El yıkama
Hapşırık ve aksırırken kağıt mendil kullanma
Sigara içilen ve kalabalık olan ortamlardan kaçınmak önemlidir.
Korunmada aşılar unutulmamalıdır.
Günümüzde erişkinlerde sorun olan bakterilere bağlı olarak gelişen zatürre vakalarının çocuklarda azaldığını görmek sevindiricidir. Çocuklarda uygulanan zatürre aşısının etkisi ülkemizde de görülmektedir.
Erişkin yaş grubunda bu aşısının uygulanması beklenmektedir.
Zatürreden korunmada grip aşısı önemlidir.
Her yaş grubuna önerilen bu grip aşısı ülkemizde 6 aylıktan itibaren uygulanabilmektedir.
Dünya sağlık örgütü bu konunun önemine dikkat çekmek için 12 Kasım günü Dünya Pnömoni Zatürre günü olarak ilan etmiştir.
Sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak dileği ile.
Dünya genelinde her yıl 5 yaşından küçük 1 milyon çocuk zatürreden ölmektedir. Ülkemizde ise 5 yaştan küçük çocuk ölümlerinin %42’si ne zatürre neden olmaktadır.
Zatürre kış aylarında sık görülür ve ciddi tablolara yol açabilir.
Zatürre nedenleri nelerdir?
Virüsler, bakteriler ve mantarlar zatürreye neden olurlar.
Zatürreye yol açan başlıca virüsler
Adenovirüs
Rinovirüs
İnfluenza ( grip)
Sinsitiyal virüs (RSV) ve
Metapnomovirüslardır.
Virüslerin neden olduğu zatürrede tablo ağır seyretmez.
Bakterilerin yol açtığı zatürre genellikle viral enfeksiyonu takiben gelişir. En sık rastlanılan etken pnömokoklardır. Bakteriyel pnömoni nedenleri arasında mikoplazmalar önemlidir.
Mantara bağlı olarak gelişen zatürre vakaları ise sıklıkla bağışıklık sistemi zayıflamış çocuklarda görülür.
Zatürre belirtileri nelerdir?
Ateş 38 derece santigrat’ın üzerinde seyreder.
Titremeyi takiben ateşte yükselme sıklıkla görülür.
Öksürük
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Bazı hastalarda ishal, kusma klinik tabloya iştirak eder.
Zatürre tanısı nasıl konulur?
Klinik bulgular önemlidir. Muayene bulguları değerlendirilir.
Tanıda laboratuvar testlerinden faydalanılır.
Akciğer grafisi
Balgam incelemesi
Kan testleri
Oksijen saturasyonunun değerlendirilmesi önemlidir.
Zatürre tedavisi nasıl planlanır?
Zatürre tedavisi nedene göre yapılmalıdır.
Viral zatürre vakaları hafif seyredebildiği için bu vakalarda semptomatik tedavi uygulanır.
Yatak istirahatı
Bol sıvı önerilir.
Gereken vakalarda antiviral tedavi başlanır.
Bakteriyel pnömoni ve mikoplazma pnömonisinde antibiyotik tedavisi uygulanır. Bakteriyel pnömonilerde etkeni saptamak her zaman mümkün değildir. Bu durumda geniş spekturumlu antibiyotik tekli veya kombine olmak üzere önerilir. Tedavi süresi 7-10 ile gündür.
Zatürrenin komplikasyonları nelerdir?
Erken tanı konulan ve uygun tedavi edilen hastalarda komplikasyon görülmez. Tanının geciktiği vakalar ile bağışıklık sistemi bozuk hastalarda ciddi komplikasyon oluşur.
Sık görülen komplikasyonlar :
Akciğer apsesi
Ampiyem
Septisemidir.
Bazı hastalarda ise hastanede bakım gerekebilir. Bu vakalarda komplikasyonlar yüksek seyredebilir.
Korunmada ;
El yıkama
Hapşırık ve aksırırken kağıt mendil kullanma
Sigara içilen ve kalabalık olan ortamlardan kaçınmak önemlidir.
Korunmada aşılar unutulmamalıdır.
Günümüzde erişkinlerde sorun olan bakterilere bağlı olarak gelişen zatürre vakalarının çocuklarda azaldığını görmek sevindiricidir. Çocuklarda uygulanan zatürre aşısının etkisi ülkemizde de görülmektedir.
Erişkin yaş grubunda bu aşısının uygulanması beklenmektedir.
Zatürreden korunmada grip aşısı önemlidir.
Her yaş grubuna önerilen bu grip aşısı ülkemizde 6 aylıktan itibaren uygulanabilmektedir.
Dünya sağlık örgütü bu konunun önemine dikkat çekmek için 12 Kasım günü Dünya Pnömoni Zatürre günü olarak ilan etmiştir.
Sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak dileği ile.
