işe girerken konustuğumuz ve bana imzalatılan sözleşmede yer almayan ve sorumluluk pozisyonunu yürüttüğüm işlerle aynı zamanda mesleğimle alakası olmayan, bazı angarya işler benim önüme gelmekte, bu işleri sürekli reddediyorum, bu sebepten dolayı işten çıkarılma gibi bir durum söz konusu olur mu
Bu durum,
çalışma koşullarında esaslı değişiklik ve
görev tanımı dışındaki işleri reddetme hakkı çerçevesinde değerlendirilen karmaşık bir hukuki meseledir. Yasal düzenlemeler ve Yargıtay kararları ışığında genel bir değerlendirme yapmak gerekirse:
İş Kanunu'na göre, işverenin, iş sözleşmesiyle veya eki niteliğindeki belgelerle (yönetmelik, görev tanımı vb.) oluşan
çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak işçiye
yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir.
- Esaslı Değişiklik: Üstlendiğiniz sorumluluk pozisyonuyla ve mesleğinizle alakasız, sürekli olarak önünüze gelen angarya işler, görev tanımınızın ve çalışma koşullarınızın esaslı bir şekilde değiştirilmesi anlamına gelebilir.
- İşçinin Hakkı: Bu esaslı değişikliği (yani size verilen angarya işleri) 6 işgünü içinde yazılı olarak kabul etme zorunluluğunuz yoktur. Kabul etmediğiniz takdirde, değişiklik sizi bağlamaz.
İşveren, sizin bu değişikliği (angarya işleri) reddetmeniz üzerine iki şekilde hareket edebilir:
İşveren, değişikliğin (angarya işlerin)
geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve
bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmenizi feshedebilir.
- Geçerli Neden: Eğer verilen işler işin gereği olarak benzer veya muadil işler kapsamında değerlendirilebilirse, işveren bunu geçerli neden sayabilir. Ancak Yargıtay, görev tanımı dışında zorla iş verilmesini esaslı değişiklik olarak nitelendirmekte ve işverenin fesih riskini üzerine aldığını belirtmektedir. Sizin durumunuzda, sorumluluk pozisyonunuzla ve mesleğinizle alakasız angarya işlerin geçerli bir fesih nedeni oluşturması zordur.
- Sonuç: Bu durumda, işten çıkarılırsanız, eğer iş güvencesi kapsamında iseniz (30 veya daha fazla işçi çalışılan işyerinde ve en az 6 aylık kıdeminiz varsa), feshin geçersizliği ve işe iade talebiyle dava açma hakkınız doğabilir.
İş Kanunu'nun 25. maddesi kapsamında, işçinin
görevini yapmamakta ısrar etmesi işveren için haklı fesih nedenidir. Ancak:
- Sözleşmede Olmayan İş: Sözleşmenizde veya görev tanımınızda yer almayan, mesleğinizle alakasız ve angarya niteliğindeki bir işi sürekli olarak reddetmeniz, işverenin haklı fesih hakkını kullanması için genellikle yeterli sayılmaz. Zira reddettiğiniz işin, yapmakla yükümlü olduğunuz bir görev olup olmadığı tartışmalıdır. Yargıtay, bu gibi durumlarda feshin haksız olduğunu kabul edebilmektedir.
- Uyarı Şartı: İşverenin haklı fesih yapabilmesi için, öncelikle size bu görevleri hatırlatması ve uyarı yapması gerekmektedir.
- İşten Çıkarılma Riski: Çalışma koşullarınızdaki bu esaslı değişikliği (angarya işleri) reddetmeniz nedeniyle işten çıkarılma riskiniz mevcuttur, ancak bu feshin işveren tarafından haklı neden veya geçerli neden olarak gösterilip gösterilemeyeceği hukuken tartışmalı olacaktır.
- Hukuki Süreç: Eğer işten çıkarılırsanız, hukuki haklarınız (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe iade davası, kötü niyet tazminatı vb.) için bir avukat aracılığıyla yasal süreç başlatmanız gerekebilir. İşten çıkarılırsanız ve haklı feshin şartları oluşmamışsa, koşullarınız varsa kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanabilirsiniz.
Bu konuda en sağlıklı adım, bir
iş hukuku avukatına danışarak elinizdeki sözleşme ve mevcut durumunuz özelinde profesyonel hukuki destek almaktır.
