<
haberci
Meraklı Üye
parazitler ve belirtileri
En cok gorulen parazit turleri; Oksiyurler, Askarisler, Tenyalar, Cengelli Kurtlar ve KediKopek parazitleridir
Asalakların insan vucudunda en cok zarar verdikleri organların başında bağırsaklar gelir Bağırsağı sadece en son gelişme alanı olarak kullanan asalakları değil, aynı zamanda burada gecici bir sure icin bulunup sonra başka organlara gidip yerleşen asalakları da bağırsak asalağı saymak doğru olur
Bağırsaklarda asalakların en yaygınların dan olan kokbacaklıların amipler takımından dizanteri amibi (Entamoeba hystolytica) insanda amipli dizanteriye (ishal) yol acabilir Kalın bağırsaklarda yaşayan balantidiyumlu dizanteri kirpiklisi (Balantidium coli) de balantidiyumlu dizanteriye yol acar İpliksoluncan lar (Nematoda) ağızlarında bulunan kancaların ve salgıladıkları, kanın pıhtılaşmasını engelleyici maddelerin yardımıyla insanın bağır sak duvarına yapışır ve kan emerler Bu nedenle kansızlığa yol acarlar Bunlardan kancalı kurt (Ancylostoma duodenale) guney Avrupa ve Ortadoğuda yaygın olarak bulunur
Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar icinde bulunan larva, zamanla gelişerek bu alana yalınayak basan insanların derisini delip, kan yoluyla once akciğerlere, oradan solunum boruları yoluyla ağıza ve nihayet oradan da ince bağırsağa ulaşır Sağarsak solucanı (Ascaris bumbricoides) insan bağırsağında yaşayabilen başka bir asalaktır Kancalı kurttan farklı olarak larvaları, deriyi delip iceri giremezler İnsan ancak bu asalağın yumurtaları ile bulaşmış besinleri yerse, bağırsağında acılan yumurtadan cıkan larva bağırsak duvarını delip kan dolaşımına gecebilir
Sivrikuyruk (Enterobius vermicularis) adı verilen ipliksi solucan, genellikle korbağırsakta gelişebilen bir bağırsak asalağıdır Dişisi yumurtlayabilmek icin anusten dışarı cıkar; bu genellikle gece vakti gercekleşir Apış arasında yumurtladıktan sonra dişi olur, yumurtalardan hemen cıkan larvalar insanın parmağına bulaşarak ağzına ulaşır lar Domuz kurdu (Trichinella spiralis) do muz etinin ciğ ya da az pişmiş yenilmesi so nucu insana gecer İnsanın ince bağırsağına ulaştığında et sindirilince acığa cıkan larvaları once ishal ve benzeri bağırsak şikayetlerine yol acar Sonra bağırsak duvarını delerek kan yoluyla cizgili kaslara ulaşır ve orada bir sure yaşayıp etraflarında kist meydana getirerek olurler
Daha cok uzakdoğuda yaygın olan dev bağırsak kelebeği (Fasciolopsis buski) yumurtasından cıkan larva, bir su sumukluboceğinin vucuduna girip coğalarak redia denen larvalar meydana getirir Bu larvalar da zamanla cercaria adını alan larva şekline donuşerek sumukluboceği terkedip insanın yiyeceği su bitkilerine yapışırlar; bunları ciğ yiyen insanların bağırsağının duvarına ozel vantuzlarıyla yapışarak burada ulsere, ishale yol acarlar Yassı solucanların şeritgiller (Cestoda) sınıfı birbirine benzeyen az ya da cok sayıda bolumlerden meydana gelir Bunlardan domuz tenyası (Taenia solium) az pişmiş domuz eti yiyen insanların bağırsağında bu ette bulunan larvanın keseli kurt (cysticercus) halinden, erişkin hale donuşmesi ve bağırsak duvarına yapışan başı aracılığıyla kan ve be sinleri emmesi yoluyla zarar verir
Zaman zaman «proglottide» adı verilen bolumlere koparak iclerinde bulunan binlerce yumurta ile dışkı icinde dışarı atılırlar Bu dışkı ile bulaşmış otları yiyen domuzların bağırsak duvarını delen larva, bu hayvanların kaslarına ulaşır Cuce tenya (Hymenolepsis nana) sıcanların dışkısı ile bulaşmış besinlerin yenilmesi ile vucuda girer, bağırsak duvarında gelişip erişkin duruma gelir ve domuz tenyası gibi zarar verir Kopek tenyası (Echinococcus granulosus) genellikle koyun etinde bircok larva bulunan kistler meydana getirir
Kopek, koyun etini ciğ yerse bu kistler onun bağırsağında erişkin asalak haline donuşurler Bunlardan oluşan yumurtaların bulaştığı otları yiyen koyunların bağırsaklarına ulaşan yumurtadan cıkan larva, bağırsak duvarını delerek kan yoluyla hayvanın ceşitli organlarına ulaşır Kopek tukuruğu ile bulaşan elini ağzına goturen insanların da kopeğin ağzındaki yumurtayı kendi sindirim kanallarına iletebilmeleri mumkundur Boylece insan bağırsağından gecerek ceşitli organlara ulaşan larvalar, bu organlarda kistler meydana getirerek, onemli ve cerrahi tedavi gerektiren bozukluklara yol acarlar Geniş tenya (Diphyllobotrium latum) az pişmiş balık etinin yenmesi ile insan bağırsağına ulaşan bir asalaktır Bağırsak duvarından kan emerek zarar verir
Gorulduğu gibi bağırsakta zararlı etkisi olan asalaklar cok ceşitli olup bunların actıkları zararlar cok değişiktir Bağırsak hastalıklarına yol acan diğer etkenler arasında bağırsak asalakları da bu nedenle onemli bir yer tutarlar
En cok gorulen parazit turleri; Oksiyurler, Askarisler, Tenyalar, Cengelli Kurtlar ve KediKopek parazitleridir
Asalakların insan vucudunda en cok zarar verdikleri organların başında bağırsaklar gelir Bağırsağı sadece en son gelişme alanı olarak kullanan asalakları değil, aynı zamanda burada gecici bir sure icin bulunup sonra başka organlara gidip yerleşen asalakları da bağırsak asalağı saymak doğru olur
Bağırsaklarda asalakların en yaygınların dan olan kokbacaklıların amipler takımından dizanteri amibi (Entamoeba hystolytica) insanda amipli dizanteriye (ishal) yol acabilir Kalın bağırsaklarda yaşayan balantidiyumlu dizanteri kirpiklisi (Balantidium coli) de balantidiyumlu dizanteriye yol acar İpliksoluncan lar (Nematoda) ağızlarında bulunan kancaların ve salgıladıkları, kanın pıhtılaşmasını engelleyici maddelerin yardımıyla insanın bağır sak duvarına yapışır ve kan emerler Bu nedenle kansızlığa yol acarlar Bunlardan kancalı kurt (Ancylostoma duodenale) guney Avrupa ve Ortadoğuda yaygın olarak bulunur
Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar icinde bulunan larva, zamanla gelişerek bu alana yalınayak basan insanların derisini delip, kan yoluyla once akciğerlere, oradan solunum boruları yoluyla ağıza ve nihayet oradan da ince bağırsağa ulaşır Sağarsak solucanı (Ascaris bumbricoides) insan bağırsağında yaşayabilen başka bir asalaktır Kancalı kurttan farklı olarak larvaları, deriyi delip iceri giremezler İnsan ancak bu asalağın yumurtaları ile bulaşmış besinleri yerse, bağırsağında acılan yumurtadan cıkan larva bağırsak duvarını delip kan dolaşımına gecebilir
Sivrikuyruk (Enterobius vermicularis) adı verilen ipliksi solucan, genellikle korbağırsakta gelişebilen bir bağırsak asalağıdır Dişisi yumurtlayabilmek icin anusten dışarı cıkar; bu genellikle gece vakti gercekleşir Apış arasında yumurtladıktan sonra dişi olur, yumurtalardan hemen cıkan larvalar insanın parmağına bulaşarak ağzına ulaşır lar Domuz kurdu (Trichinella spiralis) do muz etinin ciğ ya da az pişmiş yenilmesi so nucu insana gecer İnsanın ince bağırsağına ulaştığında et sindirilince acığa cıkan larvaları once ishal ve benzeri bağırsak şikayetlerine yol acar Sonra bağırsak duvarını delerek kan yoluyla cizgili kaslara ulaşır ve orada bir sure yaşayıp etraflarında kist meydana getirerek olurler
Daha cok uzakdoğuda yaygın olan dev bağırsak kelebeği (Fasciolopsis buski) yumurtasından cıkan larva, bir su sumukluboceğinin vucuduna girip coğalarak redia denen larvalar meydana getirir Bu larvalar da zamanla cercaria adını alan larva şekline donuşerek sumukluboceği terkedip insanın yiyeceği su bitkilerine yapışırlar; bunları ciğ yiyen insanların bağırsağının duvarına ozel vantuzlarıyla yapışarak burada ulsere, ishale yol acarlar Yassı solucanların şeritgiller (Cestoda) sınıfı birbirine benzeyen az ya da cok sayıda bolumlerden meydana gelir Bunlardan domuz tenyası (Taenia solium) az pişmiş domuz eti yiyen insanların bağırsağında bu ette bulunan larvanın keseli kurt (cysticercus) halinden, erişkin hale donuşmesi ve bağırsak duvarına yapışan başı aracılığıyla kan ve be sinleri emmesi yoluyla zarar verir
Zaman zaman «proglottide» adı verilen bolumlere koparak iclerinde bulunan binlerce yumurta ile dışkı icinde dışarı atılırlar Bu dışkı ile bulaşmış otları yiyen domuzların bağırsak duvarını delen larva, bu hayvanların kaslarına ulaşır Cuce tenya (Hymenolepsis nana) sıcanların dışkısı ile bulaşmış besinlerin yenilmesi ile vucuda girer, bağırsak duvarında gelişip erişkin duruma gelir ve domuz tenyası gibi zarar verir Kopek tenyası (Echinococcus granulosus) genellikle koyun etinde bircok larva bulunan kistler meydana getirir
Kopek, koyun etini ciğ yerse bu kistler onun bağırsağında erişkin asalak haline donuşurler Bunlardan oluşan yumurtaların bulaştığı otları yiyen koyunların bağırsaklarına ulaşan yumurtadan cıkan larva, bağırsak duvarını delerek kan yoluyla hayvanın ceşitli organlarına ulaşır Kopek tukuruğu ile bulaşan elini ağzına goturen insanların da kopeğin ağzındaki yumurtayı kendi sindirim kanallarına iletebilmeleri mumkundur Boylece insan bağırsağından gecerek ceşitli organlara ulaşan larvalar, bu organlarda kistler meydana getirerek, onemli ve cerrahi tedavi gerektiren bozukluklara yol acarlar Geniş tenya (Diphyllobotrium latum) az pişmiş balık etinin yenmesi ile insan bağırsağına ulaşan bir asalaktır Bağırsak duvarından kan emerek zarar verir
Gorulduğu gibi bağırsakta zararlı etkisi olan asalaklar cok ceşitli olup bunların actıkları zararlar cok değişiktir Bağırsak hastalıklarına yol acan diğer etkenler arasında bağırsak asalakları da bu nedenle onemli bir yer tutarlar
