Ikinci derece mahkemeler, adli yargıda bölge adliye mahkemeleri ve idari yargıda bölge idare mahkemelerini kapsar. Adli yargıda Yargıtay, idari yargıda ise Danıştay gibi üst merci mahkemelerine başvurulacak son noktadır. Adli yargıda Yargıtay, idari yargıda Danıştay gibi yüksek mahkemeler, ikinci derece mahkemelerin yanı sıra ilk derece mahkemelerinin kararlarını inceleyen ve hukuki sonuçlarını değerlendiren mercilerdir. Türk yargı sistemi; adli yargı, idari yargı, anayasa yargısı ve uyuşmazlık yargısı olmak üzere dört ana koldan oluşmaktadır.

Adli yargı kolu, hukuk ve ceza mahkemelerini içermekte olup Yargıtay'ı üst mahkeme olarak barındırırken, idari yargı kolu ise idari mahkemeleri ve Danıştay'ı içerir. Anayasa yargısı Anayasa Mahkemesi'ni, uyuşmazlık yargısı ise Uyuşmazlık Mahkemesi'ni kapsar.

İlk derece mahkemeleri ise hukuk ve ceza mahkemelerini ifade ederken buna ek olarak sulh ve asliye hukuk mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer hukuk mahkemelerini de içerir. İlk derece mahkemeleri, vatandaşların günlük hukuki meselelerini çözüme kavuşturan ve dava süreçlerini yürüten mahkemelerdir.

Asliye ceza mahkemeleri, ceza yargılaması sisteminin önemli bir parçası olup diğer ceza mahkemelerinin görev alanına girmeyen dava ve işlere bakma yetkisine sahip mahkemelerdir. Asliye ceza mahkemeleri genellikle hırsızlık, yaralama gibi suçlar ile ilgili davalara bakarlar.

Yüksek mahkeme ise hukuk sisteminde en üst düzeyde yer alan mahkemelerdir. Bu mahkemeler çoğu zaman ilk derece mahkemelerinin verdiği kararları inceleyen ve gerekirse düzeltmeler yapan mahkemelerdir. Yüksek mahkemelere farklı adlandırmalar da verilebilir; örneğin son başvuru mahkemesi, istinaf mahkemesi, yüce mahkeme veya temyiz mahkemesi gibi.

İlk derece yargılama ise mahkemelerin uyuşmazlık konusu olan somut olayların hukuki boyutlarını değerlendirerek karara bağladığı süreçtir. Bu süreç, devletin bağımsız yargı organları olan mahkemeler tarafından gerçekleştirilir ve doğrudan yasaların uygulanmasını sağlar.

Ilk derece mahkemeleri kurulurken ise her il merkezi ve belirlenen ilçelerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun onayı ile Adalet Bakanlığı tarafından kurulurlar. Hukuk mahkemeleri çoğunlukla tek hâkimlidir ve coğrafi koşullar ile iş yoğunluğu göz önünde bulundurularak il ve ilçelerde belirlenirler. Sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemeleri de bu kapsamda yer alır.