haberci
Meraklı Üye
Karadeniz Bolgesinin Genel Ozellikleri
1 Yuzey şekilleri cok dağınıktır Ovalık alanları azdır
2 Dağlar kıyıya paralel olarak uzanır ve bunun sonucunda falezler (yalıyarlar) gorulur Kıta sahanlığı dardır
3 Orman bakımından en zengin bolgedir(%25)
4 En fazla yağış alan bolgemizdir(Doğu Karadeniz ve Rize)
5 Yağışlara bağlı olarak en fazla kimyasal cozulmenin gorulduğu bolgedir
6 Cay, fındık, mısır, ketenkenevir uretiminde birinci sıradadır
7 Balıkcılığımızın %80 'i bu bolgede yapılır
8 Doğu Karadeniz kıyı kesiminde dağınık yerleşme yaygındır
9 En fazla goc veren bolgedir
10 Taşkomuru ve bakır uretiminde birinci sıradadır
11 Tek doğal limanı Sinop 'tur
12 Akarsu rejiminin nispeten duzenli olduğu tek bolgedir
13 Bolgede Carşamba ve Bafra delta ovaları vardır
14 Nem miktarı en fazla olan bolgedir Bu yuzden yıllık sıcaklık farkı en az olan bolgedir
15 Yıllık ortalama sıcaklık 1415 °C 'dir En sıcak ay ortalaması 2223°C 'dir En soğuk ay ortalaması ise 56 °C 'dir
Karadeniz Bolgesine ait bazı kulturel ozellikler şoyledir;
Şivesi
Yemekleri
kemence ve horon
Şivesi
Karadeniz konuşulan şive laz şivesidir,
Tum Kafkas dilleri gibi Lazca bol miktarda sessiz harfe (consonant) sahip olup, diğer Guney Kafkas dillerinde bulunmayan f, y ve h gibi sessizleri ve Hopa ve Borcka (Cxala) dialektinde kullanılan uvular (kucuk dil) sessizi (consonat) q harfini de barındırdığından ait olduğu dil ailesinin, consonant sayısı bakımımdan en zengin dilidir Lazca ozellikle buyuk kentlere gocen genc nufusun hızlı asimilasyonu sonucu yok olmak uzeredir
yemekleri
Yorede mısır, lahana ve hamsinin ozel bir yeri vardır Cunku butun yemek ceşitleri bunlar etrafında yoğunlaşmıştır Ayrıca birkac istisna dışında Rize 'de kurutma soz konusu değildir Bu nedenle turşu da on plana cıkmaktadır Bu yiyecekler sut urunleri ile desteklendiğinde beslenme dengelenmektedir
Mısır ekmeği ince oğutulmuş mısır, ılık su ile yoğurulur,birazda tuz eklenir ve plekide pişirilir Eskiden ekmek olarak yalnızca mısır ekmeği vardı Yoğurtla mısır ekmeği yore yemek kulturunun onemli bir oğesidir
kemence ve horon
Kemence, Doğu Karadeniz bolgesinde yaygın olan ve rebap, keman turu yaylı calgılarla akraba olduğu sanılan, bir yay yardımıyla calınan uc telli geleneksel halk calgısının adı olup, klasik kemence ile karıştırılmasını onlemek amacıyla Karadeniz kemencesi ya da Laz kemencesi olarak da adlandırılmaktadır
Karadeniz kemencesi temel muzik aleti olduğu ozellikle Giresun, Trabzon, Rize,Artvin ve Ordu'nun yanı sıra kısmen Samsun ,Bayburt,Gumuşhane, Cumhuriyet doneminde Karadenizlilerin topluca goc ettiği Adapazarı, İzmit koylerinde ve buyuk şehirlerde kullanılır
Horon
Yorede yaşantısının onemli kısmını oluştururdu Dede, baba, kaynana, torun, kız veya gelinin bir horonda buluştuğu cok olurdu Temel eğlence, horon ile turkulerdi
Horon; Horon oynamak, horon kurmak, horona durmak, horon yapmak ve horon vurmak adlarıyla yorede bilinir
1 Yuzey şekilleri cok dağınıktır Ovalık alanları azdır
2 Dağlar kıyıya paralel olarak uzanır ve bunun sonucunda falezler (yalıyarlar) gorulur Kıta sahanlığı dardır
3 Orman bakımından en zengin bolgedir(%25)
4 En fazla yağış alan bolgemizdir(Doğu Karadeniz ve Rize)
5 Yağışlara bağlı olarak en fazla kimyasal cozulmenin gorulduğu bolgedir
6 Cay, fındık, mısır, ketenkenevir uretiminde birinci sıradadır
7 Balıkcılığımızın %80 'i bu bolgede yapılır
8 Doğu Karadeniz kıyı kesiminde dağınık yerleşme yaygındır
9 En fazla goc veren bolgedir
10 Taşkomuru ve bakır uretiminde birinci sıradadır
11 Tek doğal limanı Sinop 'tur
12 Akarsu rejiminin nispeten duzenli olduğu tek bolgedir
13 Bolgede Carşamba ve Bafra delta ovaları vardır
14 Nem miktarı en fazla olan bolgedir Bu yuzden yıllık sıcaklık farkı en az olan bolgedir
15 Yıllık ortalama sıcaklık 1415 °C 'dir En sıcak ay ortalaması 2223°C 'dir En soğuk ay ortalaması ise 56 °C 'dir
Karadeniz Bolgesine ait bazı kulturel ozellikler şoyledir;
Şivesi
Yemekleri
kemence ve horon
Şivesi
Karadeniz konuşulan şive laz şivesidir,
Tum Kafkas dilleri gibi Lazca bol miktarda sessiz harfe (consonant) sahip olup, diğer Guney Kafkas dillerinde bulunmayan f, y ve h gibi sessizleri ve Hopa ve Borcka (Cxala) dialektinde kullanılan uvular (kucuk dil) sessizi (consonat) q harfini de barındırdığından ait olduğu dil ailesinin, consonant sayısı bakımımdan en zengin dilidir Lazca ozellikle buyuk kentlere gocen genc nufusun hızlı asimilasyonu sonucu yok olmak uzeredir
yemekleri
Yorede mısır, lahana ve hamsinin ozel bir yeri vardır Cunku butun yemek ceşitleri bunlar etrafında yoğunlaşmıştır Ayrıca birkac istisna dışında Rize 'de kurutma soz konusu değildir Bu nedenle turşu da on plana cıkmaktadır Bu yiyecekler sut urunleri ile desteklendiğinde beslenme dengelenmektedir
Mısır ekmeği ince oğutulmuş mısır, ılık su ile yoğurulur,birazda tuz eklenir ve plekide pişirilir Eskiden ekmek olarak yalnızca mısır ekmeği vardı Yoğurtla mısır ekmeği yore yemek kulturunun onemli bir oğesidir
kemence ve horon
Kemence, Doğu Karadeniz bolgesinde yaygın olan ve rebap, keman turu yaylı calgılarla akraba olduğu sanılan, bir yay yardımıyla calınan uc telli geleneksel halk calgısının adı olup, klasik kemence ile karıştırılmasını onlemek amacıyla Karadeniz kemencesi ya da Laz kemencesi olarak da adlandırılmaktadır
Karadeniz kemencesi temel muzik aleti olduğu ozellikle Giresun, Trabzon, Rize,Artvin ve Ordu'nun yanı sıra kısmen Samsun ,Bayburt,Gumuşhane, Cumhuriyet doneminde Karadenizlilerin topluca goc ettiği Adapazarı, İzmit koylerinde ve buyuk şehirlerde kullanılır
Horon
Yorede yaşantısının onemli kısmını oluştururdu Dede, baba, kaynana, torun, kız veya gelinin bir horonda buluştuğu cok olurdu Temel eğlence, horon ile turkulerdi
Horon; Horon oynamak, horon kurmak, horona durmak, horon yapmak ve horon vurmak adlarıyla yorede bilinir
