Peygamberimizin Evlilikleri Ve Evlilik Hayatı Nasıldı?

Peygamber Efendimizin (s.a.v.) evlilikleri ve aile hayatı, onun peygamberlik misyonunun bir parçası olarak sosyal, siyasi, hukuki ve eğitimsel pek çok hikmet barındırır. Onun aile hayatı, Müslümanlar için kıyamete kadar örnek teşkil edecek adalet, merhamet, sevgi ve sorumluluk ilkeleriyle doludur.

Peygamberimizin Evlilikleri ve Eşleri (Ezvac-ı Tahirat)

Peygamber Efendimiz, toplamda on bir evlilik yapmıştır. Bu evliliklerin her birinin farklı sebepleri ve hikmetleri bulunmaktadır.

1. Hz. Hatice (r.a.): İlk ve en özel evliliğidir. Kendisi 25, Hz. Hatice ise 40 yaşındayken evlenmişlerdir. Hz. Hatice vefat edene kadar 25 yıl boyunca tek evli kalmıştır. Bu evlilikten altı çocuğu dünyaya gelmiştir. Hz. Hatice, ona ilk inanan, en zor zamanlarında en büyük destekçisi olan vefakar bir eşti. Peygamberimiz onu hayatı boyunca hep hayırla ve sevgiyle anmıştır.
2. Hz. Sevde bint Zem'a (r.a.): Hz. Hatice'nin vefatından sonra evlendiği ilk hanımıdır. Hz. Sevde, ilk Müslümanlardan olup Habeşistan'a hicret etmiş ve eşi orada vefat etmiş yaşlı bir hanımdı. Bu evlilik, kimsesiz kalmış, imanlı ve fedakar bir kadını himaye etme amaçlıydı.
3. Hz. Aişe (r.a.): En yakın dostu Hz. Ebubekir'in kızıdır. Peygamberimizle en genç yaşta evlenen hanımıdır. Bu evlilik, Hz. Ebubekir ile olan dostluğunu pekiştirmiş ve Hz. Aişe'nin keskin zekası sayesinde Peygamberimizin aile hayatına ve özel hallerine dair pek çok bilginin (hadisin) sonraki nesillere aktarılmasını sağlamıştır. Kendisi en çok hadis rivayet eden sahabelerden biri olmuştur.
4. Hz. Hafsa (r.a.): Yakın dostu ve ikinci halife Hz. Ömer'in kızıdır. Eşi savaşta şehit düşmüş dul bir hanımdı. Bu evlilik, Hz. Ömer ile akrabalık bağı kurarak İslam davasındaki birlikteliği güçlendirmiştir.
5. Hz. Zeynep bint Huzeyme (r.a.): "Ümmü'l-Mesâkîn" (Yoksullar Anası) olarak bilinen, cömertliğiyle tanınan yaşlı bir hanımdı. Eşi Uhud Savaşı'nda şehit düşünce Peygamberimiz onu himayesi altına almıştır. Evliliklerinden kısa bir süre sonra vefat etmiştir.
6. Hz. Ümmü Seleme (r.a.): Eşi şehit olmuş, yaşlı ve çok sayıda yetim çocuğu olan bir hanımdı. Peygamberimiz, hem onu hem de yetimlerini korumak ve himaye etmek için kendisiyle evlenmiştir. Hz. Ümmü Seleme, bilge ve akıllı bir kadın olarak pek çok önemli olayda Peygamberimize danışmanlık yapmıştır.
7. Hz. Zeynep bint Cahş (r.a.): Peygamberimizin halasının kızıdır. Önce Peygamberimizin evlatlığı Hz. Zeyd ile evlenmiş, ancak geçinemeyip boşanmışlardır. O dönem Arap toplumunda evlatlığın boşanmış eşiyle evlenmek öz evladın eşiyle evlenmek gibi görüldüğü için bu, yanlış bir gelenekti. Bu geleneği ortadan kaldırmak için ilahi bir emirle (Ahzâb Suresi, 37) Peygamberimiz Hz. Zeynep ile evlenmiştir. Bu evlilik, tamamen toplumsal bir tabuyu yıkmaya yönelikti.
8. Hz. Cüveyriye bint Haris (r.a.): Mustalikoğulları kabilesinin reisi'nin kızıydı ve bir savaşta esir düşmüştü. Peygamberimiz onunla evlenerek hem onu esaretten kurtarmış hem de kabilesiyle barış ortamı sağlamıştır. Bu evlilik sayesinde tüm Mustalikoğulları kabilesi Müslüman olmuştur.
9. Hz. Ümmü Habibe (Remle bint Ebî Süfyan) (r.a.): Mekke lideri Ebu Süfyan'ın kızıydı. Habeşistan'a hicret etmiş ve orada kocası Hristiyan olup kendisini terk edince yalnız kalmıştı. Peygamberimiz, Habeş Necaşisi aracılığıyla onunla nikahlanarak hem imanlı bir kadını korumuş hem de ileride Müslüman olacak olan Ebu Süfyan ile bir bağ kurmuştur.
10. Hz. Safiyye bint Huyey (r.a.): Yahudi Hayber kabilesi liderinin kızıydı. Savaşta esir düşmüş ve Peygamberimizin payına düşmüştü. Peygamberimiz onu azat edip evlenme teklif etmiş, o da kabul etmiştir. Bu evlilik, Yahudi kabileleriyle ilişkilerde olumlu bir etki bırakmıştır.
11. Hz. Meymûne bint Haris (r.a.): Peygamberimizin Medine'de evlendiği son eşidir. Bu evlilik de yine Arap kabileleri arasında akrabalık bağları kurarak İslam'a ısındırma amacı taşımıştır.

Peygamberimizin Evlilik Hayatı ve Aile Reisliği

Peygamber Efendimizin aile hayatı, adalet, sevgi, şefkat ve sorumluluk üzerine kuruluydu. O, sadece bir peygamber değil, aynı zamanda dünyanın en iyi eşi ve aile reisiydi.

• Adalet ve Eşitlik: Hanımları arasında maddi ve manevi olarak tam bir adaletle davranırdı. Onlara ayırdığı zaman, yaptığı harcamalar ve gösterdiği ilgi konusunda son derece titizdi. Bir sefere çıkacağı zaman aralarında kura çeker, kurası çıkan hanımını yanında götürürdü.
• Sevgi ve Nezaket: Eşlerine karşı son derece nazik, güler yüzlü ve sevgi doluydu. Onlarla şakalaşır, sohbet eder, yarış yapar (Hz. Aişe ile koştuğu gibi) ve onların gönlünü alırdı. Onlara asla kötü söz söylememiş ve fiziksel şiddet uygulamamıştır. "Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olanınızdır. Ben de aileme karşı sizin en hayırlınızım." buyurmuştur.
• Ev İşlerine Yardım: Bir devlet başkanı ve peygamber olmasına rağmen ev işlerinde eşlerine yardım etmekten çekinmezdi. Kendi söküğünü diker, ayakkabısını tamir eder, evi süpürür ve hayvanlarla ilgilenirdi.
• Danışma ve Fikirlerine Değer Verme: Önemli konularda eşlerinin görüşlerini alır ve onlara değer verirdi. Özellikle Hudeybiye Antlaşması sonrasında Hz. Ümmü Seleme'nin tavsiyesine uyarak büyük bir krizin önüne geçmesi, bunun en güzel örneğidir.
• Sabır ve Hoşgörü: Aile içinde yaşanan doğal anlaşmazlıklara ve kıskançlıklara karşı son derece sabırlı ve hoşgörülüydü. Sorunları öfkeyle değil, şefkat ve hikmetle çözerdi.

Sonuç olarak, Peygamberimizin evlilikleri şahsi arzulardan ziyade, toplumsal barışı sağlama, siyasi ittifaklar kurma, kimsesiz ve dul kadınları himaye etme, yanlış gelenekleri ortadan kaldırma ve İslam hukukunun kadınlarla ilgili hükümlerini öğretme gibi pek çok üstün amaca hizmet etmiştir. Onun aile yaşantısı, tüm Müslüman erkekler için en mükemmel örnektir.