Pnömokonyoz oluşmasındaki faktörler oldukça çeşitlidir ve birçok faktör hastalığın gelişiminde rol oynayabilir. Bazı önemli faktörler şunlardır:

1. **Tozun fiziksel ve kimyasal özellikleri:** Tozun içerdiği kimyasallar ve partikül büyüklükleri pnömokonyoz oluşumunu etkileyebilir. Bazı tozlar, özellikle küçük parçacıklar solunum yoluyla kolayca akciğerlere ulaşabilir ve zarar verebilir.

2. **Tozun boyutları:** İnsan sağlığı için tehlikeli olan tozlar genellikle 0.5-5 mikron arasındaki büyüklükte olan partiküllerdir. Bu boyuttaki tozlar solunum yollarından geçip akciğerlere ulaşarak hastalık oluşumuna katkıda bulunabilir.

3. **Toza maruz kalma süresi:** Uzun süre boyunca toza maruz kalmak, akciğerlerde birikmesine ve hastalığın ilerlemesine neden olabilir.

4. **Maruz kalınan toz miktarı:** Yüksek miktarda toza maruz kalmak, pnömokonyoz riskini artırabilir.

5. **Solunum sisteminin savunma mekanizmaları:** Bu mekanizmaların zayıf olması durumunda toz partikülleri akciğerlere daha kolay ulaşabilir ve hastalık riski artabilir.

6. **Kişisel duyarlılık:** Bireyin genetik yapısı ve kişisel sağlık durumu da pnömokonyoz oluşumunda önemli bir rol oynayabilir.

7. **Yaş ve cinsiyet:** Yaş ile birlikte akciğerlerin direnci azalabilir ve pnömokonyoz riski artabilir. Cinsiyet de hastalık oluşumunda etkili olabilir.

Pnömokonyoz gibi meslek hastalıklarının tanı ve teşhisi genellikle işyeri hekimleri veya sağlık hizmeti sunucuları tarafından yapılmaktadır. Sigortalının meslek hastalığına yakalandığı durumlarda ise 5510 sayılı yasaya göre Sosyal Güvenlik Kurumu'na bağlı meslek hastalıkları hastaneleri tarafından tanı ve teşhisler yapılabilir. Bu hastaneler meslek hastalığına yakalanan çalışanlara uygun tedavi ve destek sağlarlar.