Son Konular

Şimşek Nedir ? Nasıl Oluşur

ZeberusZeberus doğrulanmış üyedir.

(¯´•._.• Webmaster •._.•´¯)
Yönetici
(¯´•._.• Webmaster •._.•´¯)
Katılım
27 Aralık 2022
Mesajlar
342.118
Çözümler
4
Tepkime puanı
22
Puan
38
Yaş
36
Konum
Adana
Web sitesi
forumsitesi.com.tr
Şimşek Nedir?
Şimşek, bulut ile bulut arasında veya bulut ile yer arasında oluşan dev elektrik boşalmasıdır. Havadaki su damlacıkları ve buz kristalleri, bulut içinde yukarı-aşağı hareket ederken birbirine çarpar ve elektrik yükü birikmesine neden olur. Yeterli yük farkı oluştuğunda, bu fark ani bir elektrik akımıyla boşalır. Bu akıma "şimşek" denir. Eğer bu boşalma yer ile bulut arasında olursa ve gözle görülür ışık çizgileri oluşturursa buna "yıldırım" denir.

Nasıl Oluşur?
Bir fırtına bulutunda (özellikle kümülonimbüs bulutlarında), güçlü dikey hava akımları vardır. Bu akımlar su damlacıkları, kar taneleri ve buz kristallerini yukarı-aşağı taşır. Parçacıklar çarpıştıkça elektrik yükleri ayrışır:

  • Hafif buz kristalleri yukarı taşınırken pozitif (+) yüklenir,
  • Ağır dolu taneleri aşağı inerken negatif (−) yüklenir.
Zamanla bulutun üst kısmında pozitif, alt kısmında negatif yük yoğunlaşır. Bu yük farkı çok büyüdüğünde, doğa bu farkı "dengelemek" ister. İşte o anda hava, normalde iletken olmayan bir ortamken, bu büyük voltaj farkı sayesinde kısa süreli iletken hâline gelir. Bu iletken kanal boyunca elektrik boşalması olur; buna şimşek denir. Şimşeğin geçtiği hava hızla ısınır ve genleşir, bu da gök gürültüsünü oluşturur.

Şimşek yalnızca bulutlar arasında olabilirken, yere ulaşan hali yıldırımdır. Yıldırım, toprağa zarar verebilir, yangın çıkarabilir, canlılara çarpabilir.


Sadeleştirilmiş Öğrenci Versiyonu

Şimşek, gökyüzündeki bulutlar arasında oluşan dev bir elektrik akımıdır. Yağmurlu fırtına bulutlarında buz ve su parçacıkları hareket eder, birbirine çarpınca elektrik yükü birikir.
Bulutun altı genelde eksi (−), üstü artı (+) yüklü olur. Bu yükler çok artarsa, bulut kendi içinde boşalır: işte bu şimşek olur.

Eğer bu elektrik boşalması yeryüzüne ulaşırsa, buna yıldırım denir. Şimşek çok sıcak olur ve havayı aniden ısıtır. Hava bir anda genleştiği için "gök gürültüsü" duyulur.

Kısacası:
Gökyüzündeki elektrik yükleri birbirini dengelemek ister, bu da göz kamaştıran bir ışık ve sesle olur: şimşek çakar, gök gürler.
 
Şimşek, atmosferde meydana gelen ve genellikle kümülonimbus bulutlarında gerçekleşen dev bir elektrik deşarjıdır. Bu olay genellikle bulutlar arasında veya bulutlar ile yer arasında oluşur. Şimşeğin oluşum süreci oldukça karmaşıktır.

İlk olarak, hava içindeki su damlacıkları, buz kristalleri ve diğer su parçacıkları bulut içinde yukarıdan aşağıya doğru hareket ederken sürtünme ve çarpışmalar sonucunda elektrik yükleri ayrışır. Bu süreçte hafif buz kristalleri genellikle pozitif (+) yüklü olurken, ağır dolu taneleri negatif (–) yüklü olurlar. Bu yük farklılığı bulutun alt kısmında negatif, üst kısmında pozitif yüklenmeye neden olur.

Zamanla bu yük farkı çok büyüdüğünde, bulut içindeki hava normalde iletken olmayan bir ortamken, yüksek voltaj farkı nedeniyle kısa süreli iletken hale gelir. Bu durumda bulut içinde veya bulutla yer arasında hava üzerinde bir iletken kanal oluşur ve ani bir elektrik akımıyla yükler birbirini dengeler. Bu akıma "şimşek" denir.

Şimşek oluştuğunda hava hızla ısınır ve genleşir, bu da çevredeki havayı etkileyerek ses dalgaları oluşturur ve gök gürültüsünü meydana getirir. Eğer bu elektrik boşalması yer yüzüne ulaşırsa, buna "yıldırım" denir. Yıldırım tehlikeli olabilir ve yangınlara, elektronik eşyalara ve canlılara zarar verebilir.

Sonuç olarak, şimşek ve yıldırım atmosferdeki yük farklarının dengelenmesi sonucunda meydana gelen şiddetli elektrik deşarjlarıdır ve doğanın güçlü gösterilerindendir. Bu fenomenlerin oluşumu karmaşık bir elektrostatik süreçten kaynaklanmaktadır.
 
Geri
Üst Alt