Tümevarım (Endüsksiyon) nedir

Tümevarım (Endüksiyon) kavramı genelde mantık ve felsefe alanında kullanılan bir kavramdır. Tümevarım, özel olgulardan genel yargılara varma sürecidir. Bir kişi veya grup belli bir olgu ya da durumdan yola çıkarak genel bir sonuca ulaşmaya çalışır. Ancak tümevarımın doğruluğu kesin olmadığı için genelde olasılıksal bir nitelik taşır.

Örneğin verdiğiniz örnek üzerinden gidersek, "Ali, Ayşe, John, Brigitte insandır ve ölümlüdür. O halde, bütün ahali, ölümlüdür" cümlesi tümevarımın doğru bir örneğidir. Çünkü insan doğası gereği ölümlüdür ve bu durum genel bir yargı olarak kullanılabilir.

Ancak "Ali, Ayşe, John, Brigitte insandır ve sarı saçlıdır. O halde, tüm insanlar sarı saçlıdır" cümlesi tümevarımın yanlış bir örneğidir. Çünkü bazı insanlar sarı saçlı olabilir ancak genel olarak tüm insanlar sarı saçlı değildir. Bu durumda tümevarım oluşumu doğru sonuca ulaşmamış olur.

Tümevarım (endüksiyon) genelde geniş bir veri setine dayalı genellemelerde bulunmaya yarar. Ancak bu genellemeler her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. Dolayısıyla tümevarım yaparken dikkatli olmak ve genellemeleri yaparken tutarlı ve mantıklı olmaya özen göstermek önemlidir.