haberci
Meraklı Üye
Turkiyede İlk Sendikalar
Turkiyede İlk Sendikanın İsmi Nedir?
Turkiyede İlk Sendikalar Hakkında Bilgi
Turkiyede sendikalar Batıdaki orneklerine gore cok ileri tarihlerde ortaya cıktı
Osmanlı İmparatorluğu doneminde belli uretim dalları dışında sanayileşme yaşanamadığından işci sınıfının ortaya cıkışı gecikmişti Buna bağlı olarak sendikaların ortaya cıkması da batıdaki orneklere gore ileri tarihlerde oldu İmparatorluk doneminde bilinen ilk işci hareketleri 1830'lu yıllarda tarım işcilerinde goruldu Bunlara karşı İmparatorluğun cıkardığı nizamnameleroldukca sertti Uretimin durdurulması (grev) vatan hainliği olarak değerlendirilerek olumle cezalandırılıyordu Kasımpaşa Tersanesi İşcileri ve Beyoğlu Telgrafhanesi İşcileri tarafından 1872 yılında gercekleştirilen grevler de ilk grevler olarak kabul edilmektedir 1871 yılında kurulan Ameleperver Cemiyeti (İşci Severler Derneği) kimi araştırmacılar tarafından ilk sendika olarak tanımlansa da asıl olarak yardımlaşma sandığı işlevine sahip bir orgutlenmeydi İmparatorluğun son yıllarına doğru işci hareketi ve sendikal faaliyet bakımından bir hareketlenme gozlendi 1908 yılında II Meşrutiyetin ilanını izleyen gunlerde, varolan siyasal hareketlilikten etkilenerek Anayasaya orgutlenme hakkıyla ilgili hukumler konulması uzerine, başta İstanbul ve Selanik olmak uzere ceşitli işkollarının geliştiği bolgelerde cok sayıda sendika kuruldu Yaygın grevlere gidildi Siyasi iktidar değişse de, grevlere karşı tutumun değişmediği İttihat Terakki'nin uyguladığı sert yontemlerden anlaşıldı Cumhuriyet sonrası işci hareketi ve sendikacılığın gelişmesinde sanayileşme hareketlerinin buyuk etkisi oldu Osmanlıdan alınan guclu bir sanayileşme ve kitlesel anlamda işci bulunmuyordu Sanayileşme alanında asıl atılım 1930 sonrasında başladı İzleyen yıllarda kurulan Şeker fabrikaları, Sumerbank, Komur işletmeleri, Karabuk Demir celik, Turk Petrolleri, Kağıt fabrikaları devlet eli ile oluşturulan sanayi girişimleriydi Bunları diğer işletmeler izledi İmalat sanayinde yeni yeni fabrikaların kurulmasıyla işci sayısında buyuk artışlar oldu Ancak calışanların sınıftemelinde birleşmeleri yasaktı Dolayısıyla sendikaların kuruluşu yasaktı İşciişveren ilişkilerini duzenleyen bir yasa kacınılmaz hale geldi 1936 yılında ilk İş Kanunu cıkartıldı İkinci Dunya Savaşının bitiminde dunyada demokrasi ruzgarları esiyordu Turkiye'de bu etki ile suratle cok partili duzene gecti 194546 yıllarında Calışma Bakanlığı, İş bulma Kurumu ve İşci Sigortaları Kurumu kuruldu Sendikasız bir demokrasi olamazdı 1947 yılında ilk Sendikalar kanunu cıkartıldı ve ilk kez yasal zeminde sendikalar kuruldu ve faaliyet gosterme cabasına girdiler Cabası diyoruz cunku toplu iş sozleşmesi ve grev yasası cıkarılmadı Toplu sozleşme ve grev hakkı vaadini yerine getirmeyen siyasi iktidara karşı, işci sendikaları 1952 yılında birleşerek TURKİŞi kurdular Sendikaların varlığına karşı grevsiz ve yetersiz toplu pazarlık hakkıyla faaliyet gosterdiğinden işci haklarının korunmasında yeterince etkin olunamadı 1961 Anayasasında ilk kez grev hakkınayer verildi 1963 Kavel grevinde, grev hakkının Anayasada bulunmasının yeterli olmadığı, grev hakkının uygulama esas ve koşullarını gosterecek bir Grev Yasasıihtiyacı carpıcı bir şekilde ortaya cıktı 1963un 24 Temmuzunda 274 Sayılı yeni bir Sendikalar Kanunu ile 275 sayılı Toplu Sozleşme Grev Yasası cıkartıldı 1966'da yaşanan Paşabahce grevine dayanışma gosterilmesi konusunda Turkİş'e bağlı sendikalar arasında goruş ayrılığı cıktı Dayanışma gostermek isteyen sendikalar; Sendikalar Arası Dayanışma (SADA) biciminde birleşerek, greve sahip cıktılar Turkİş bu sendikaların uyeliklerini askıya aldı 13 Şubat 1967 tarihinde, bu sendikalardan T Madenİş, Lastikİş, Basınİş, Gıdaİş ve Zonguldak Maden İşcileri Sendikaları DİSK'i kurdular 19601980 arası donemde ulkedeki siyasal yaşamın da zenginliğine bağlı olarak cok sayıda sendika kuruldu Uzun ve etkili grevler, direnişler yaşandı 51 yıl aradan sonra ilk kez 1976 yılında 1 mayıslar kutlanmaya başlandı
Turkiyede İlk Sendikanın İsmi Nedir?
Turkiyede İlk Sendikalar Hakkında Bilgi
Turkiyede sendikalar Batıdaki orneklerine gore cok ileri tarihlerde ortaya cıktı
Osmanlı İmparatorluğu doneminde belli uretim dalları dışında sanayileşme yaşanamadığından işci sınıfının ortaya cıkışı gecikmişti Buna bağlı olarak sendikaların ortaya cıkması da batıdaki orneklere gore ileri tarihlerde oldu İmparatorluk doneminde bilinen ilk işci hareketleri 1830'lu yıllarda tarım işcilerinde goruldu Bunlara karşı İmparatorluğun cıkardığı nizamnameleroldukca sertti Uretimin durdurulması (grev) vatan hainliği olarak değerlendirilerek olumle cezalandırılıyordu Kasımpaşa Tersanesi İşcileri ve Beyoğlu Telgrafhanesi İşcileri tarafından 1872 yılında gercekleştirilen grevler de ilk grevler olarak kabul edilmektedir 1871 yılında kurulan Ameleperver Cemiyeti (İşci Severler Derneği) kimi araştırmacılar tarafından ilk sendika olarak tanımlansa da asıl olarak yardımlaşma sandığı işlevine sahip bir orgutlenmeydi İmparatorluğun son yıllarına doğru işci hareketi ve sendikal faaliyet bakımından bir hareketlenme gozlendi 1908 yılında II Meşrutiyetin ilanını izleyen gunlerde, varolan siyasal hareketlilikten etkilenerek Anayasaya orgutlenme hakkıyla ilgili hukumler konulması uzerine, başta İstanbul ve Selanik olmak uzere ceşitli işkollarının geliştiği bolgelerde cok sayıda sendika kuruldu Yaygın grevlere gidildi Siyasi iktidar değişse de, grevlere karşı tutumun değişmediği İttihat Terakki'nin uyguladığı sert yontemlerden anlaşıldı Cumhuriyet sonrası işci hareketi ve sendikacılığın gelişmesinde sanayileşme hareketlerinin buyuk etkisi oldu Osmanlıdan alınan guclu bir sanayileşme ve kitlesel anlamda işci bulunmuyordu Sanayileşme alanında asıl atılım 1930 sonrasında başladı İzleyen yıllarda kurulan Şeker fabrikaları, Sumerbank, Komur işletmeleri, Karabuk Demir celik, Turk Petrolleri, Kağıt fabrikaları devlet eli ile oluşturulan sanayi girişimleriydi Bunları diğer işletmeler izledi İmalat sanayinde yeni yeni fabrikaların kurulmasıyla işci sayısında buyuk artışlar oldu Ancak calışanların sınıftemelinde birleşmeleri yasaktı Dolayısıyla sendikaların kuruluşu yasaktı İşciişveren ilişkilerini duzenleyen bir yasa kacınılmaz hale geldi 1936 yılında ilk İş Kanunu cıkartıldı İkinci Dunya Savaşının bitiminde dunyada demokrasi ruzgarları esiyordu Turkiye'de bu etki ile suratle cok partili duzene gecti 194546 yıllarında Calışma Bakanlığı, İş bulma Kurumu ve İşci Sigortaları Kurumu kuruldu Sendikasız bir demokrasi olamazdı 1947 yılında ilk Sendikalar kanunu cıkartıldı ve ilk kez yasal zeminde sendikalar kuruldu ve faaliyet gosterme cabasına girdiler Cabası diyoruz cunku toplu iş sozleşmesi ve grev yasası cıkarılmadı Toplu sozleşme ve grev hakkı vaadini yerine getirmeyen siyasi iktidara karşı, işci sendikaları 1952 yılında birleşerek TURKİŞi kurdular Sendikaların varlığına karşı grevsiz ve yetersiz toplu pazarlık hakkıyla faaliyet gosterdiğinden işci haklarının korunmasında yeterince etkin olunamadı 1961 Anayasasında ilk kez grev hakkınayer verildi 1963 Kavel grevinde, grev hakkının Anayasada bulunmasının yeterli olmadığı, grev hakkının uygulama esas ve koşullarını gosterecek bir Grev Yasasıihtiyacı carpıcı bir şekilde ortaya cıktı 1963un 24 Temmuzunda 274 Sayılı yeni bir Sendikalar Kanunu ile 275 sayılı Toplu Sozleşme Grev Yasası cıkartıldı 1966'da yaşanan Paşabahce grevine dayanışma gosterilmesi konusunda Turkİş'e bağlı sendikalar arasında goruş ayrılığı cıktı Dayanışma gostermek isteyen sendikalar; Sendikalar Arası Dayanışma (SADA) biciminde birleşerek, greve sahip cıktılar Turkİş bu sendikaların uyeliklerini askıya aldı 13 Şubat 1967 tarihinde, bu sendikalardan T Madenİş, Lastikİş, Basınİş, Gıdaİş ve Zonguldak Maden İşcileri Sendikaları DİSK'i kurdular 19601980 arası donemde ulkedeki siyasal yaşamın da zenginliğine bağlı olarak cok sayıda sendika kuruldu Uzun ve etkili grevler, direnişler yaşandı 51 yıl aradan sonra ilk kez 1976 yılında 1 mayıslar kutlanmaya başlandı
